Η ελληνική rock μουσική σκηνή στις αρχές της δεκαετίας του 1970 στηρίχθηκε κύρια σε δύο δισκογραφικές εταιρίες, την Lyra και την PolyGram. Ας ρίξουμε μια ματιά στα σχήματα που συμμετείχαν και ξεχώρισαν στην διαδρομή αυτή μέσω της δισκογραφικής Lyra.
Νικόλας Άσιμος
Ο Νικόλας Άσιμος, μια εμβληματική προσωπικότητα της ελληνικής rock σκηνής, κυκλοφόρησε το 1975 το τραγούδι «Ο Μηχανισμός». Το τραγούδι αυτό, που καθρεφτίζει την αντισυμβατική και επαναστατική φύση του καλλιτέχνη, έγινε σύμβολο για μια ολόκληρη γενιά που αναζητούσε την αλλαγή και την ελευθερία έκφρασης. Μέσα από τους στίχους του, ο Άσιμος καυτηρίαζε την κοινωνία και τις δομές της, προσκαλώντας τον ακροατή να αναλογιστεί την πραγματικότητα και να αναζητήσει την αλήθεια πέρα από τα συμβατικά όρια.
Πελόμα Μποκιού
Οι Πελόμα Μποκιού δημιουργήθηκαν το φθινόπωρο του 1970 και ήταν ένα από τα πιο σημαντικά συγκροτήματα της ελληνικής rock σκηνής. Το όνομά τους προέρχεται από τις αρχικές συλλαβές των επωνύμων των αρχικών μελών του group: Πέτρος, Λώρης, Μαριάνθη, Μπόμπ και Κιούσης. Έπαιζαν κυρίως διασκευές από Traffic και Santana, και κατάφεραν να συνδυάσουν παραδοσιακούς ελληνικούς ήχους με rock επιρροές, δημιουργώντας ένα μοναδικό και χαρακτηριστικό ήχο.
Στη σύνθεση του συγκροτήματος συμμετείχαν έπειτα οι Βλάσσης Μπονάτσος (κρουστά, φωνή), Γιάννης Κιουρτσόγλου (κιθάρα, φωνή), Νίκος Δαπέρης (μπάσο, τραγούδι), Νίκος Λογοθέτης (όργανο) και Τάκης Μαρινάκης (τύμπανα). Υπήρξαν αρκετές αλλαγές στη σύνθεσή τους, αφού τον Γιάννη Κιουρτσόγλου αντικατέστησαν κατά σειρά οι Λάκης Ζώης και Τάκης Ανδρίτσος, ενώ στη θέση του Νίκου Λογοθέτη ήρθε ο Γιώργος Στεφανάκης και προστέθηκε και ο Ηλίας Μαρινάκης (μπάσο). Ως ορμητήριο είχαν το club “Cin Cin”, στην οδό Ζωοδόχου Πηγής 3 και Ακαδημίας στο κέντρο της Αθήνας.
Ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια τους ήταν το «Γαρύφαλλε, Γαρύφαλλε», το οποίο έγινε επιτυχία και αγαπήθηκε από το κοινό. Οι στίχοι του τραγουδιού εκφράζουν την καθημερινότητα αλλά και τις ανησυχίες της νεολαίας της εποχής, ενώ η μουσική του συνδυάζει rock ρυθμούς με παραδοσιακές μελωδίες. Μια διασκευή του τραγουδιού κυκλοφόρησε το 1995 από την FM Records, η οποία ηχογραφήθηκε την ίδια χρονιά στο studio Passion στην Ηλιούπολη από τους Goin’ Through και τον Αντρέα Γιατράκο, με ηχολήπτη τον Γιώργο Γρίκο. Το τραγούδι ερμήνευσε εκ νέου στο studio ο Βλάσσης Μπονάτσος, με τον Βασίλη Σαλέα στο κλαρίνο και την Δέσποινα Κραουνάκη στην εκτέλεση παραγωγής.
Οι Πελόμα Μποκιού επίσης ηχογράφησαν ένα album με τη σύνθεση Δαπέρης - Στεφανάκης - Μπονάτσος - αδελφοί Μαρινάκη - Ανδρούτσος, του οποίου η πρώτη έκδοση με το διπλό εξώφυλλο θεωρείται, από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, συλλεκτικό αντικείμενο. Το συγκεκριμένο LP κυκλοφόρησε κι έπειτα στην ελληνική αγορά αλλά με μονό εξώφυλλο και με αλλαγή στο track list της πρώτης πλευράς.
Κυκλοφόρησαν αρκετά άλμπουμ κατά τη διάρκεια της καριέρας τους, ενώ συμμετείχαν σε πολλές συναυλίες και φεστιβάλ, αφήνοντας ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους στην ελληνική μουσική σκηνή. Παρά τη διάλυση του συγκροτήματος στα τέλη της δεκαετίας του 1970, η μουσική τους συνεχίζει να επηρεάζει νέους καλλιτέχνες και να αποτελεί πηγή έμπνευσης.
Εξαδάκτυλος
Το ιστορικότερο ίσως συγκρότημα του χώρου ήταν οι Εξαδάκτυλος. Δημιουργήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 από τους Δημήτρη Πουλικάκο (τραγούδι, κρουστά), Αντώνη Τριανταφύλλου (μπάσο), Νίκο Δαπέρη (κιθάρα) και Johny Labizi (κιθάρα).
Ξεκίνησαν πρόβες στα τέλη της δεκαετίας του 1960, σε ένα μικρό studio, ιδιοκτησίας Δημήτρη Πουλικάκου, στην Ακαδημίας. Πρώτη επίσημη εμφάνιση, το καλοκαίρι του 1971 στη Θεσσαλονίκη, στο πρώην «Λουξεμβούργο» στο οποίο κάθισαν μόλις είκοσι μέρες και μετά έπαιξαν στο «Χόμπι». Ο χειμώνας του 1971 τους βρήκε στο «Κύτταρο» παρέα με Socrates, Γκαϊφύλια, Δημήτρη Ψαριανό, Δάμων & Φιντία και Ρέμπελο Ασκέρι. Μετά πήγαν στο «Ροντέο» και στο «Παρένθεση» (έπειτα ντισκοτέκ «Ρετρό»). Το συγκρότημα πραγματοποίησε πολυάριθμες ζωντανές εμφανίσεις σε διάφορους χώρους της Αθήνας και της επαρχίας, προσελκύοντας ένα φανατικό κοινό που εκτιμούσε την πρωτοτυπία και την ενέργειά τους στη σκηνή. Η μουσική τους χαρακτηρίζεται από έντονες κιθαριστικές γραμμές, δυνατά φωνητικά και ένα ρυθμικό υπόβαθρο που συνδυάζει rock και παραδοσιακά στοιχεία.
Το flip side του πρώτου τους single ήταν το τραγούδι «Σε καλή μεριά», που κόπηκε τότε από τη λογοκρισία και στη θέση του μπήκε το «Έχουν κακούς σκοπούς». Συμμετείχαν στο άλμπουμ «Ζωντανοί στο Κύτταρο» με τα τραγούδια «Το ξεχασμένο πηγάδι» (το οποίο έγινε επιτυχία και αγαπήθηκε από το κοινό, με τους στίχους του να εκφράζουν την καθημερινότητα αλλά και τις ανησυχίες της νεολαίας εκείνης της εποχής) και «Ο Ανεπρόκοπος». Στο στιχουργικό τομέα τους βοηθούσε και ο γνωστός μουσικός παραγωγός Τάσος Φαληρέας. Έπαιζαν κυρίως Zappa, Stones, Nick Gravenites, Hartler, Hendrix, Muddy Waters, κ.ά.
Το 1971 προσχώρησαν στο συγκρότημα οι Λεωνίδας Αλαχαδάμης (τύμπανα), Νίκος Πολίτης (κιθάρα), Δάκης Διακογιάννης (σαξόφωνο), ενώ το καλοκαίρι του 1972 οι Δήμος Παπαχρήστου (κιθάρα) και Γιώργος Φιλιππίδης (μπάσο).
Πριν διαλυθούν (καλοκαίρι 1973) είχαν προλάβει να ηχογραφήσουν δύο ακόμη τραγούδια, τα «Σκόνη, πέτρες, λάσπη» και «Χτεσινά τρένα», τα οποία συμπεριλήφθηκαν στο πρώτο άλμπουμ του Δημήτρη Πουλικάκου «Μεταφοραί - Εκδρομαί ο Μήτσος».
Δάμων & Φιντίας
Οι Δάμων & Φιντίας ήταν το πρώτο σχήμα στο οποίο συμμετείχε ο Παύλος Σιδηρόπουλος Δημιουργήθηκαν στη Θεσσαλονίκη το 1969. Το άλλο μέλος ήταν ο Παντελής Δεληγιαννίδης (που προερχόταν από τους Olympians).
Ο Παύλος Σιδηρόπουλος την εποχή εκείνη σπούδαζε μαθηματικός κι έκανε τα πρώτα του καλλιτεχνικά βήματα ψάχνοντας για συγκρότημα. Ο Παντελής Δεληγιαννίδης είχε τα ίδια μουσικά ακούσματα με τον Παύλο Σιδηρόπουλο και πάνω σε αυτά δημιουργήθηκε το ντουέτο Δάμων & Φιντίας.
Ερχόμενοι στην Αθήνα, εμφανίζονται στο «Κύτταρο» μαζί με τους Socrates, ηχογραφούν ένα single για λογαριασμό της Lyra και συμμετέχουν κι αυτοί στο LP «Ζωντανοί στο Κύτταρο». Αργότερα ενώθηκαν με τα Μπουρμπούλια, δηλαδή τους Νίκο Τσιλογιάννη και Βασίλη Ντάλλα, που συνόδευαν μέχρι τότε τον Διονύση Σαββόπουλο.
Διόσκουροι
Η επιστροφή στην Αθήνα του Βαγγέλη Γερμανού (συγκάτοικου του Παύλου Σιδηρόπουλου στην Θεσσαλονίκη) συμπίπτει με τη δημιουργία των Διόσκουρων. Μαζί με τον Βαγγέλη Γερμανό συνυπήρχαν και οι Βασίλης Ζαρούλιας (φωνή, κιθάρα), Ορέστης Ψυχοπαιδόπουλος (μπάσο) και Θόδωρος Αντωνίου (τύμπανα).
Την άνοιξη του 1972 ο Βαγγέλης Γερμανός αποχωρεί, πηγαίνοντας στο συγκρότημα Λαιστρυγόνα του Διονύση Σαββόπουλου. Τη θέση του στο συγκρότημα πήρε ο Χρήστος Μιχαήλ. Ηχογράφησαν μόλις ένα single με τίτλο «Φράγκοι, Λατίνοι, Νορμανδοί / Όνειρο».
Το συγκρότημα χωρίστηκε λίγο μετά, αφήνοντας όμως πίσω του μια κληρονομιά που συνεχίζει να επηρεάζει μέχρι και σήμερα τους νεότερους μουσικούς. Η συμβολή τους, αν και σύντομη, ήταν καίρια στην ανάπτυξη και την εδραίωση της rock μουσικής στην Ελλάδα.
Παρά τη διάλυση του συγκροτήματος, τα μέλη του συνέχισαν να έχουν ενεργή παρουσία στην ελληνική rock μουσική σκηνή. Οι Διόσκουροι αντιπροσωπεύουν μια εποχή πειραματισμού και δημιουργικότητας που άφησε ανεξίτηλα σημάδια στην ιστορία της ελληνικής rock μουσικής. Όπως και πολλοί άλλοι καλλιτέχνες και συγκροτήματα της εποχής, οι Διόσκουροι αποτέλεσαν μέρος ενός ευρύτερου κινήματος που αναζητούσε νέους τρόπους έκφρασης και δημιουργίας σε μια περίοδο μεγάλων κοινωνικών και πολιτικών αλλαγών στην Ελλάδα.
Πρόκες
Οι Πρόκες αποτελούνταν από τους Χρήστο Κυριαζή, Γιάννη Σοφικίτη, Χρήστο Περτσινίδη, και Γιώργο Παπαγεωργίου. Ηχογράφησαν ένα single με τίτλο «Διαμορφώσου».
Οι Πρόκες αποτελούνταν από τους (από αριστερά) Χρήστος Κυριαζής (κιθάρα τραγούδι), Γιάννης Σοφικίτης - John Sonar (μπάσο), Χρήστος Περτσινίδης (κιθάρα) και Γιώργος Παπαγεωργίου (τύμπανα).
Η ενορχήστρωση και τα χαρακτηριστικά του ήχου τους αναδείκνυαν μια εποχή πειραματισμού και καινοτομίας, που έκτοτε καθόρισε την εξέλιξη του είδους στην Ελλάδα. Η συμβολή τους στην ελληνική rock μουσική παραμένει σημαντική και αξίζει την αναγνώριση και τη μελέτη από τις επόμενες γενιές μουσικών και ακροατών.
Τα μέλη του συγκροτήματος συνέχισαν την πορεία τους, προσφέροντας τις δημιουργικές τους δυνάμεις σε διάφορα μουσικά σχήματα και έργα.
Μαρίνα
Η Μαρίνα ξεκίνησε στα 70s σαν μια rock παρουσία, αργότερα όμως άλλαξε προσανατολισμό. Το τραγούδι «Αν τύχει να περάσετε από 'κει» αποτελεί το πιο γνωστό και αντιπροσωπευτικό δείγμα της rock περιόδου της. Παρά το γεγονός ότι αργότερα άλλαξε μουσικό προσανατολισμό, η αρχική της εισφορά στη rock μουσική της Ελλάδας παραμένει σημαντική και αξιομνημόνευτη.
Αννίτα Κουτσουβέλη
Η Αννίτα Κουτσουβέλη αποτελεί μια cult φυσιογνωμία των 70s. Εμφανίστηκε το 1971 με την ηχογράφηση ενός προοδευτικού single, το «Η Χλόη Περιμένει / Τυλιγμένοι Στο Χάος» που τη συνόδευαν οι Explosives. Αυτό το single αποτελείτο από δύο πρωτοποριακά τραγούδια που αντικατοπτρίζουν την τάση της εποχής για καινοτομία.
Μετά την ηχογράφηση του single, τα ίχνη της Αννίτας Κουτσουβέλη χάνονται, αφήνοντας όμως πίσω της μια μοναδική κληρονομιά που εξακολουθεί να συζητείται και να εμπνέει τους λάτρεις της μουσικής.
Ανάδελτα
Οι Ανάδελτα δημιουργήθηκαν το 1971. Ηχογράφησαν ένα μοναδικό single, το «Η Μαριάννα Απ' Την Κοζάνη / Ιστορίες Για Θεριά», το οποίο αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ελληνικής rock μουσικής κληρονομιάς. Μέλη τους ήταν οι Γιάννης Κιουρτσόγλου (κιθάρα, φωνή), Νίκος Λογοθέτης (όργανο), Γιώργος Τρανταλίδης (τύμπανα) και Μίκης Μίχος (μπάσο).
Ο Γιάννης Κιουρτσόγλου και ο Νίκος Λογοθέτης είχαν αποχωρήσει από τους Πελόμα Μποκιού. Ο Μίκης Μίχος ήταν μέλος των First, ενώ ο Γιώργος Τρανταλίδης είχε φύγει από τους Socrates (στους οποίους ξαναγύρισε αργότερα).
Δέσποινα Γλέζου
Η Δέσποινα Γλέζου αποτέλεσε μια από τις πιο γνώριμες φυσιογνωμίες του χώρου μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’70. Υπήρξε μέλος των Νοστράδαμος και των Poll.Η πρώτη της δισκογραφική εμφάνιση γίνεται το 1968 με το single «Ποιος ξέρει». Συμμετείχε επίσης κι αυτή στο ιστορικό άλμπουμ «Ζωντανοί στο Κύτταρο», το οποίο αποτελεί σημαντικό ντοκουμέντο της ελληνικής rock σκηνής της εποχής.
Μετά τη διάλυση των Νοστράδαμος, το 1975 ηχογραφεί το album «Καινούργια Μέρα» με τους Στέλιο Φωτιάδη, Βλάσση Μπονάτσο και Δημήτρη Ψαριανό κι έπειτα φεύγει για την Αγγλία. Με την επιστροφή της κυκλοφορεί δύο pop άλμπουμ.
Γιάννης - Μαρία / Σταύρος
Το ντουέτο Γιάννης - Μαρία, υπήρξε πρόδρομος των Σταύρος και αποτελείτο από τους Γιάννη Χατζηγιαννάκη (φωνή, κιθάρα, μπάσο) και Μαρία Αυλωνίτου (φωνή). Το single «Πανηγύρι» θεωρείται από τα πιο σπάνια της περιόδου (μαζί με αυτό της Αννίτας Κουτσουβέλη και το λογοκριμένο από τη χούντα τραγούδι των Εξαδάκτυλος).
Το τραγούδι τους «Πανηγύρι» αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα της ικανότητάς τους να συνδυάζουν παραδοσιακά ελληνικά στοιχεία με τη rock μουσική, δημιουργώντας έτσι ένα μοναδικό και αξέχαστο ήχο.
Δημήτρης Ψαριανός
Ο Δημήτρης Ψαριανός, θεωρείται σαν μια μοναχική φιγούρα των 70s. Κορυφαία στιγμή στην καριέρα του ήταν η συμμετοχή του στο «Ο Μεγάλος Ερωτικός» του Μάνου Χατζιδάκι.
Η μοναδική φωνή και η εκφραστικότητά του τον κατέστησαν έναν από τους πιο αξιόλογους ερμηνευτές της εποχής. Το ιδιαίτερο ταλέντο του και η συνεργασία του με σπουδαίους συνθέτες ανέδειξαν την καριέρα του, αφήνοντας ανεξίτηλο το στίγμα του στην ελληνική μουσική σκηνή των 70s.
Μπουρμπούλια
Οι Βασίλης Ντάλλας (μπάσο), Γιάννης Λαμπίνσκι (κιθάρα), Νίκος Τσιλογιάννης (τύμπανα) και Σπύρος Καζιάνης (φαγκότο), αποτέλεσαν το πρώτο σχήμα του συγκροτήματος Μπουρμπούλια. Στην ουσία, η πορεία του πρέπει να χωριστεί σε δύο περιόδους.
Στην πρώτη περίοδο συνεργάζονται με τον Διονύση Σαββόπουλο και είναι συνυπεύθυνοι για το πρώτο καθαρά rock άλμπουμ της ελληνικής δισκογραφίας, το «Μπάλλος» (1970). Στη συνέχεια αποχωρούν οι Γιάννης Λαμπίνσκι (πηγαίνει στους Socrates) και Σπύρος Καζιάνης. Στο συγκρότημα προστίθεται ο Νίκος Δαπέρης (πρώην Loubogg), και συμμετέχουν κι αυτοί στο άλμπουμ «Ζωντανοί στο Κύτταρο», συνεπικουρούμενοι από τους Διονύση Σαββόπουλο (φωνητικά) και Στέλλα Γαδέδη (φλάουτο).
Στη δεύτερη περίοδο (1972), χωρίζουν με τον Διονύση Σαββόπουλο και ενώνονται με τους Δάμων & Φιντίας δηλαδή τους Παύλο Σιδηρόπουλο και Παντελή Δεληγιαννίδη. Έτσι η σύνθεση του συγκροτήματος είναι Παύλος Σιδηρόπουλος (φωνή, κρουστά), Βασίλης Ντάλλας (μπάσο), Νίκος Τσιλογιάννης (τύμπανα) και Παντελής Δεληγιαννίδης (κιθάρα). Πριν καταλήξουν βέβαια σ’ αυτό το σχήμα, από το συγκρότημα πέρασαν και οι Αλέκος Γλύκας και Άρης Τασούλης (μετέπειτα στους Ακρίτας). Ηχογράφησαν ένα single για λογαριασμό της Lyra, το «Απογοήτευση / Ο Ντάμης Ο Σκληρός». Είχαν υλικό έτοιμο για την ηχογράφηση άλμπουμ, που όμως ποτέ δεν κυκλοφόρησε.
Μετά την αποχώρηση του Παντελή Δεληγιαννίδη και λίγο πριν διαλυθούν, έπαιξαν μαζί τους οι Νίκος Πολίτης (σε μια συναυλία), Μάικ (αμερικανός φλαουτίστας), Γιώργος Κουβαράς (κιθάρα) και Γιάννης Σπυρόπουλος (πιάνο, πνευστά). Ο Βασίλης Ντάλλας, μετά τη διάλυση, έπαιξε στους Iron Loko Band και στις 21/2/1996 πέθανε στο Βερολίνο, ύστερα από μακροχρόνια μάχη με την επάρατη νόσο. Ο Νίκος Τσιλογιάννης ήταν πρώην μέλος των Idols.
Η ελληνική rock μουσική σκηνή των 70s ήταν γεμάτη από αναζητήσεις, πειραματισμούς και δημιουργικότητα. Καλλιτέχνες και συγκροτήματα έγραψαν μοναδικές μουσικές σελίδες, συμβάλλοντας καθοριστικά στην εξέλιξη της ελληνικής rock μουσικής. Η επιρροή τους και η κληρονομιά που άφησαν διαμορφώνουν ακόμα και σήμερα την πορεία της μουσικής στην Ελλάδα.
πηγές:
0 Followers